Czas i miejsce akcji w Lalce Bolesława Prusa

Czas akcji, tak jak i miejsce, jest bardzo dokładnie określony. Jest to cecha znamionująca pisarstwo realistyczne. Akcja powieści rozgrywa się na przestrzeni niecałych dwóch lat 1878 i 1879 r. Jednak czas fabuły jest wiele dłuższy. Inną perspektywę czasową wprowadza bowiem głównie pamiętnik starego subiekta. W rozdziałach tych sięga się do czasów napoleońskich (dzieje ojca Rzeckiego). Wiele mówi się także o roku 1848 r., a więc o czasie Wiosny Ludów.

Znakomita większość wydarzeń rozgrywa się w Warszawie. Miasto ukazane jest bardzo szczegółowo i realistycznie. Jedna z interpretacji Lalki opiera się na utworzeniu mapy tych miejsc Warszawy, w których dzieją się wydarzenia. Padają tam takie ulice, jak: Krakowskie Przedmieście (tam stoi sklep Wokulskiego), Nowy Świat, Aleje Ujazdowskie (przy nich stoi kamienica Łęckich), Dobra i Browarna(Powiśle – miejsce, gdzie mieszka warszawska biedota). Poza tym wspomina się Łazienki i Ogród Saski (miejsce spotkań warstw wyższych) oraz tor wyścigów konnych, budynki na praskim brzegu, itp.

Widać tu świadomość, że przestrzenią nowożytnej cywilizacji jest miasto. Ukazuje się ono na kilku planach: plan I to Warszawa mieszczańska, II – Warszawa arystkoracji (Łazienki, salon księcia, Ogród Saski), III – Warszawa żydowska (Nalewki), IV – Warszawa inteligencji (dom Szumana), V – Warszawa biedoty (Powiśle). Dla wizji Warszawy istotna jest filozofia przestrzeni ogarniającej ruch cywilizacyjny, przyśpieszającej tempo życia. Istotne jest także to, że miasto zmienia się – gdy Wokulski powraca z Syberii jest mu nieprzyjazne, nie może się w nim odnaleźć. Jednak kiedy jest już bogatym i wpływowym człowiekiem otwierają się przed nim nawet arystokratyczne salony. W miarę postępowania powieści miasto schodzi na drugi plan, jest coraz bardziej szare, nijakie. Przestrzeń jest również rozliczeniem z mitami przeszłości, z miejscami ze sfery sacrum. Przykładem jest Stare Miasto – miejsce demonstracji i manifestacji, często krwawo tłumionych przez żołnierzy carskich, było dla Polaków miejscem świętym – także ze względu na szerszą perspektywę historyczną: tam przecież znajduje się Zamek Królewski. W Lalce ani jedno wydarzenie nie rozgrywa się na Starym Mieście – jest to zabieg celowy, gdyż miały tam siedzibę władze carskie. Następuje desakralizacja tego miejsca.

Udostępnij

strona: - 1 - - 2 -

Dowiedz się więcej

1 Ignacy Rzecki – idealista polityczny
2 Stanowisko Prusa wobec pozytywizmu na podstawie Lalki
3 Pozostali bohaterowie

artykuł / utwór: Czas i miejsce akcji w Lalce Bolesława Prusa

Bardzo się cieszę, że danym mi było znaleźć tą pomoc. Jest wiele szczegółów, które naprowadzają czytelnika na odpowiednie momenty w tej wątłej akcji lektury. Podziękować twórcom. ^^
W. (wkotwicka {at} gmial.com)

wydarzenia na które natrafiamy w pamiętnikach starego subiekta obejmują okres 1837 roku wydarzenia wiosny ludów oraz kampanię węgierską 1848 a także wydarzenia związane z powstaniem styczniowym 1863
Anetka (karrenka {at} o2.pl)

Fajniutkie! bardzo pomaga, bo mimo, ze przeczytałam ksiązke, to była za duza objetosciowo, i trzeba równiez z innych zródeł korzystac, zeby móc pracowac na lekcji
kasienka ()

fajne fajne, eno fajne kurna:))
piotr (brunet_piotr {at} wp.pl)

Tagi:

Lalka / Czas i miejsce akcji w Lalce Bolesława Prusa